बाली :  गहत (Horsegram) जात :  स्थानीय गहत (Sthaneeya Gahat) विशेष गुण, महत्व र प्रयोग : यो बाली खेत र बारी दुवैखाले जग्गामा खेती गर्न सकिन्छ, जुम्लामा यसलाइ विशेषतः कोदो बालीसँग मिसाएर लगाउने गरिन्छ, मृगौलामा पत्थरीको समस्या भएका व्यक्तिले गहतको दाल नियमित सेवन गरेमा साना आकारका पत्थरी निस्कने विश्वास गरिन्छ, यसलाइ छुट्टै र अन्य गेडागुडीसँग मिसाएर दाल खाने चलन छ, बजारमा यसको माग बढी छ र भाउ पनि बढी पाइन्छ । तर कोदो बालीसँग मिसाएर लगाइने यो बाली कोदो खेती घटेसँगै यसको खेती पनि घट्दो क्रममा रहेको छ। बीउ पाइने स्थान  :  हाँकु सामुदायिक बीउ बैंक, तातोपानी गाउँपालिका ५, ऐरेनी, जुम्ला (Hanku Community Seed Bank)